Chứng tăng sắc tố da

Chứng tăng sắc tố da sau viêm, thường được biết đến như là chứng tăng sắc tố da do viêm da gây nên, là một loại tăng sắc tố da ảnh hưởng đến mặt và cả cơ thể. Chúng thường phát sinh như là sự phản ứng của da khi bị viêm (như là mụn, viêm da cơ địa hay bệnh vảy nến) hay khi bị tổn thương (ví dụ như sau khi lột da hóa học, hay liệu pháp laser).

DẤU HIỆU, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ CHO CHỨNG TĂNG SẮC TỐ DA SAU VIÊM

Chứng tăng sắc tố da xảy ra khi các nhân tố bên trong và bên ngoài làm tăng sự sản sinh hắc tố. Điều này dẫn đến việc da bị thay đổi màu sắc, chủ yếu là các vùng tiếp xúc nhiều với ánh sáng. Có nhiều dạng của chứng tăng sắc tố da, như đốm sắc tố (đồi mồi và tàn nhang), nám, và chứng tăng sắc tố da sau viêm (PIH).

Chứng tăng sắc tố da sau viêm xảy ra dưới dạng các đốm da dẹt đổi màu.

 Chứng tăng sắc tố da sau viêm xảy ra dưới dạng các đốm da dẹt đổi màu. Các vết này có các màu khác nhau, từ màu hồng đến đỏ, nâu hoặc đen, tùy thuộc vào màu da và độ sâu mà sự thay đổi màu sắc đang diễn ra. Chúng có thể như các vết tàn nhang nhỏ, hoặc là các vùng da rộng tối màu và có vẻ bóng hoặc nhìn giống như là lớp da “mới”.

PIH thường ảnh hưởng đến những người bị mụnvà thường được gây ra bởi các sự can thiệp thẩm mỹ như tẩy da hóa học hay liệu pháp laser. Tất cả các loại da đều có thể bị mắc chứng tăng sắc tố da sau viêm nhưng phổ biến là ở các màu da tối hơn. Thực tế, những người với nước da tối thường tham kháo ý kiến bác sĩ da liễu về PIH hơn là về các bệnh khác. Đàn ông hay phụ nữ đều có thể bị chứng tăng sắc tố da sau viêm

NGUYÊN NHÂN GÂY NÊN CHỨNG TĂNG SẮC TỐ DA SAU VIÊM?

Khi các vết thương, vết phát ban, các nốt hoặc bất kì dạng nào do da bị ảnh hưởng bị viêm thì sự viêm này sẽ gây ra melanocytes- tế bào biểu bì sản sinh sắc tố- giải phóng melanosomes quá mức (các hạt sắc tố nhỏ). Những melanosomes này có chứa tyrosinase (một loại enzim sắc tố tạo nên quá trình sản sinh sắc tố) và sắc tố tổng hợp. Sắc tố có vai trò tạo màu cho da và tóc. Các hạt sắc tố nhỏ này trở nên tối màu hơn và đổi màu vùng da bị thương, duy trì một thời gian dài sau khi vết thương đã lành.

Các vết da bị tăng sắc tố sau viêm là kết quả của việc da bị thương tổn và viêm do mụn.

PIH có thể xuất hiện ở dạng khá nặng như mụn nhọt hay u nhọt cho đến các vết thương nghiêm trọng. Vậy nên, da càng bị viêm thì PIH càng nghiêm trọng, cả về kích thước lẫn màu sắc. Nếu các mụn nhọt bị đè, nặn thì sẽ làm chứng tăng sắc tố da sau viêm có cơ hội phát triển hơn.

Không phải là nguyên nhân gây ra PIH nhưng ánh nắng mặt trời có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng, làm các mảng da ảnh hưởng bị tối màu đi và kéo dài thời gian có thể làm phai nó đi.

Không nên nặn các nốt mụn- điều đó có thể làm tăng khả năng mắc chứng tăng sắc tố da sau viêm

Chứng tăng sắc tố da sau viêm không gây ra sẹo, thậm chí là qua một khoảng thời gian không điều trị thì cũng cải thiện được vấn đề. Tuy nhiên trung bình phải mất từ 3 đến 24 tháng để các vết thâm phai đi, trong một số trường hợp thì có thể lâu hơn. Thời gian phụ thuộc và sự khác nhau giữa màu da và màu của vùng da bị tổn thương- càng khác màu thì càng tốn nhiều thời gian để cân bằng lại. Các phương pháp điều trị thì nhằm thúc đẩy và làm nhanh quá trình phục hồi.

Ánh nắng mặt trời có thể gây nên và làm trầm trọng hơn các triệu chứng tăng sắc tố da

CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ CHỨNG TĂNG SẮC TỐ DA SAU VIÊM?

Phương pháp loại bỏ:

Phương pháp loại bỏ- bằng liệu pháp laser, ánh sáng cường độ lớn hay mặt nạ lột hóa học- giúp loại bỏ các tế bào bị tăng sắc tố- để tái tạo làn da mới, không còn bị tăng sắc tố nữa. Phương pháp này có thể mắc và có thể làm tình trạng tồi tệ thêm. Các tác dụng phụ như viêm da, đau rát hay thậm chí là bỏng giộp.

Tẩy da hóa học với AHA. 
Phương pháp này sử dụng giải pháp axit (Glycol axit (AHA)) thoa lên vùng da bị bệnh để loại bỏ lớp da trên bề mặt. Quá trình này ban đầu sẽ gây ra các vết giộp. Một khi các vết giộp đã lành, làn da mới và đều màu sẽ được hiện ra ở bên dưới.

Liệu pháp Laser (Fraxel, Erbium YAG) và Ánh sáng có cường độ lớn (IPL). 
Sử dụng liệu pháp laser có xu hướng chính xác hơn là mặt  lột hóa học. Bác sĩ da liễu sẽ đốt vùng da bị ảnh hưởng với ánh sáng cường độ cao. Phụ thuộc vào bệnh nghiêm trọng như thế nào , ánh sáng sẽ hoạt động trên lớp da bề mặt (biểu bì) hay xâm nhập sâu và các lớp da sâu hơn (trung bì).

Lột da bằng hóa chất là một cách để loại bỏ vùng da tăng sắc tố và cho thấy một vùng da mới với sắc tố cân bằng hơn.

Phương pháp điều chỉnh

Phương pháp điều chỉnh sử dụng các đơn thuốc của bác sĩ hoặc các loại thuốc mua không cần kê đơn để ngăn chặn sự hình thành sắc tố và làm đều màu da, làm trắng các vùng da bị tối màu để có lại làn nha màu tự nhiên.

Có nhiều loại thuốc và sản phẩm chăm sóc da điều trị chứng tăng sắc tố da sau viêm và chúng thường chứa một hay nhiều thành phần sau đây:

• Hydroquinone hay hydrochinone là những hoạt chất mạnh mẽ nhất trong việc điều trị chứng tăng sắc tố da. Nó vẫn đang được dùng trong các loại thuốc không kê đơn nhưng chỉ với hàm lượng dưới 2%. Hydroquinone cũng có thể gây ra tăng sắc tố da sau viêm vì nó gây kích ứng da.
• Arbutin là nguồn gốc thiên nhiên của hydroquinone, và là một trong những thành phần chính được sử dụng trong các sản phẩm làm trắng da ở châu Á. Nó không có tác dụng mạnh như hydroquinone được sản xuất công nghiệp, nhưng cũng có những lo ngại về tính an toàn của nó.

Một số loai kem mới trị tăng sắc tố da đáng chú ý trong những năm gần đây.

•  

   

  Axit Kojic

  là một sản phẩm phụ của quá trình lên men khi làm rượu gạo hay rượu sakê Nhật Bản. Axit Kojic được xem là một lựa chọn thiên nhiên tương đối an toàn, tuy nhiên nó lại là một chất ức chế khá yếu đối với quá trình sản sinh melanin. Nhiều quốc gia đã cấm sử dụng axit Kojic

•  

   

  Các dẫn xuất của vitamin C

  đã cho thấy hiệu quả tương đối trong điều trị tăng sắc tố da. Chúng được sử dụng kết hợp với nhiều hoạt chất khác.

•  

   

  ŸŸCác dẫn xuất của axit Retinoid

  cũng cho thấy hiệu quả khi điều trị tăng sắc tố da. Nhưng đồng thời nó có thể gây kích ứng da và làm da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời, từ đó dĩ nhiên làm chứng tăng sắc tố da càng tệ hơn.

•  

   

  Axit Azelaic

  cho thấy tác động gián tiếp và làm giảm chứng tăng sắc tố da. Tuy nhiên nó hầu như không có tác dụng đối với nốt ruồi và đốm lão hóa, đồng thời có thể gây kích ứng và sưng tấy da. 

Kiểm nghiệm cho thấy B-Resorcinol có hiệu quả cao trong việc giảm tiết ra melanin.B-Resorcinol đã chứng minh hiệu quả lâm sàng trong việc giảm rõ rệt các vết thâm trong vòng bốn tuần. Sử dụng thường xuyên có thể cho hiệu quả còn tốt hơn.

B-Resorcinol cho thấy khả năng làm giảm sự xuất hiện của các đốm nâu.