Viêm da dị ứng: Triệu chứng – nguyên nhân – kiểm soát

Bệnh Viêm Da Dị Ứng  là bệnh ngoài da mãn tính rất phổ biến, ảnh hưởng đến cả người lớn, trẻ em và trẻ sơ sinh. Vùng da trên mặt và cơ thể rất khô và bị châm chích. Bệnh Viêm Da Dị Ứngcó 2 giai đoạn, giai đoạnh bệnh hoạt động (được biết như khi ‘bùng phát’ bệnh) và không hoạt động. Bệnh nhân phải bảo vệ da trong suốt giai đoạn bệnh không hoạt độnglà rất quan trọng để kéo dài khoảng thời gian giữa các giai đoạn bùng phát bệnh

VIÊM DA DỊ ỨNG LÀ GÌ?

Bệnh Viêm da dị ứng là bệnh mãn tính không lây ở các vùng da trên mặt và / hoặc trên cơ thể, các vùng da này luôn luôn khô, ngứa và bị châm chích. Hay có thể nói, đây là một dạng bệnh mà da bị viêm – và chúng ngày càng phổ biến hơn, đặc biệt là ở các vùng miền Tây. Bệnh ảnh hưởng 10% dân số toàn cầu ( khoảng 10 – 20% trẻ em và 2 -5 % người lớn bị mắc bệnh) và hơn 30 năm, các trường hợp mắc bệnh tăng khoảng 200 – 300%

1. Hàng rào chức năng của da bị suy yếu làm các vi sinh vật xâm nhập dễ dàng hơn. 
2. Kích hoạt các tế bào miễn dịch, da bị viêm. 
3. Ngứa

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là trường hợp rất phổ biến bị mắc bệnh. 90% bệnh nhân phải trải qua các triệu chứng trước khi chúng 5 tuổi và 80% bệnh nhân trước 2 tuổi.Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, các vùng da dễ bị ảnh hưởng là vùng mặt, mặc dù khi chúng lớn lên, các vùng bệnh có thể lan rộng trên cơ thể.Viêm da dị ứng ở mặt ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, và thường xuất hiện như là các mảng khô, đóng vảy trên da dầu, vùng trán, xung quanh mắt và phía sau tai. Bệnh cũng bộc phát ở vùng má, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh.Các triệu chứng thì khác nhau ở mỗi người, tùy vào mùa, và tùy ngày. Người bệnh miêu tả 2 giai đoạn khác nhau của bệnh Viêm da dị ứng ở da – bệnh không hoạt động (“lúc nghỉ”) và cấp tính (“bùng phát” bệnh).Trong giai đoạn phát bệnh, người bệnh phải trải qua: ngứa dữ dội và da ngày càng đỏ hơn, dễ bong tróc, không đều màu và sưng phồng, thậm chí là chảy máu nhẹ.

Bạn có thể bị Viêm da dị ứng nếu …

• Làn da của bạn khô và đỏ dần lên, không giống làn da khô và rất khô, chúng không thể chữa được, chỉ có thể kiểm soát.
• Làn da của bạn có thiên hướng đóng vảy, dày lên và nẻ ra. Da bị ngứa dữ dội và có xu hướng đỏ và bị viêm. Điều này không chỉ bị gây ra bởi sự mất độ ẩm mà còn là sự trao đổi chất axit béo bị phá hủy, dẫn đến các hàng rào chức năng của da cũng bị sụp đổ.
• Làn da khô của bạn bùng phát bệnh

Bệnh Viêm Da Dị Ứng có thể dẫn đến một số các vấn đề về vật lý cũng như tâm lý 

Trong suốt giai đoạn không phát bệnh, các triệu chứng là da khô đến rất khô, bong tróc nhẹ, da bị châm chích (một tình trạng không phải bệnh được biết như là Xerosis) và vùng bị ảnh hưởng thường nhỏ và có khi bị nẻ.

Các triệu chứng cấp tính bùng phát bệnh có thể là bị ngứa dữ dội, làn da đỏ đến đỏ sậm, dễ bong tróc, đau đớn và thậm chí là chảy máu nhẹ

Cũng như các vấn đề bệnh gây ra ở da như châm chích, bệnh Viêm da dị ứng có thể dẫn đến các vấn đề về mặt vật lý và tâm lý như thiếu ngủ, phân biệt đối xử, áp lực và phổ biến nhất là thiếu tự tin – đặc biệt là các trường hợp bị bệnh Viêm da dị ứng ở mặt. Dẫn đến kết quả là, người bệnh thường phải kiểm soát cuộc sống hàng ngày của họ chặt chẽ bằng cách thay đổi quần áo, thực phẩm, lựa chọn các sản phẩm trang điểm và các hoạt động mà họ sẽ tham gia. Các mối quan hệ cá nhân cũng có thể bị ảnh hưởng vì người bệnh luôn nghĩ rằng vẻ ngoài của họ giảm rất nhiều vì các triệu chứng này

CÁC NGUYÊN NHÂN VÀ ĐIỀU KIỆN BÙNG PHÁT

Có nhiều lý thuyết về môi trường và di truyền học giải thích tại sao một số người này lại mắc bệnh Viêm da dị ứng và số khác lại không. Bao gồm:

• Mối liên kết di truyền: Bệnh Viêm da dị ứng là một dạng phổ biến của chàm và được liên kết chặt chẽ với bệnh hen suyễn và bệnh dị ứng theo mùa.

Nếu cả cha mẹ đều mắc bệnh Viêm da dị ứng thì con của họ có 60- 80% là thừa hưởng căn bệnh này của bố mẹ.

Nếu cha mẹ bị mắc bệnh Viêm Da Dị Ứng, bệnh hen suyễn hoặc bệnh dị ứng theo mùa, thì con của họ có khả năng mắc bệnh này cao hơn

• Khí hậu/ Ô nhiễm: Sống ở các nước phát triển, ở thành phố (đặc biện là những nơi với độ ô nhiễm cao) hoặc không khí lạnh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Ví dụ trẻ em Jamaica ở Anh thì dễ phát triển bệnh Viêm da dị ứng gấp 2 lần khi sống ở Jamaica.

• Giới tính: Phụ nữ thì thường có thiên hướng dễ mắc bệnh hơn đàn ông.

• Độ tuổi của mẹ khi sinh con: Người mẹ càng lớn tuổi thì đứa bé càng dễ bị phát bệnh Viêm da dị ứng.

Sống ở các vùng với độ ô nhiễm cao gia tăng nguy cơ mắc bệnh Viêm Da Dị Ứng

Có 4 nhân tố phát sinh bệnh Atopic Dermatitis:

1. Sự thiếu hụt chất filaggrin theo di truyền, sự thiếu hụt các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên (NMFs) như là các amino axit.2. Rối loan trao đổi chất lipid biểu bì (ceramides, cholesterol và các axit béo tự do) và các hàng rào tạo lipid bị suy yếu.Điều này dẫn đến tình trạng da bị khô và các hàng rào chức năng bị rối loạn. Sau đó các chất gây nhiễm trùng có thể dễ dàng xâm nhập vào da.3. Sự phát triển của vi khuẩn (Staphylococcus aureus) và sự tiết các chất siêu kháng nguyên4. Các ảnh hưởng từ môi trường như các chất kích thích, các chất gây dị ứng và ô nhiễmDa khô và bị châm chích dẫn đến tình trạng da bị viêm và ngứa. Da luôn luôn bị ngứa làm chúng ta phải gãi. Điều này phá hủy các hàng rào của da, dẫn đến hình thành môi trường ẩm cho các vi khuẩn phát triển. Điều này lại làm châm chích da và theo đó là bị ngứa và viêm da. Và cứ thể  lại tiếp tục (xem minh họa)

Vòng bệnh Viêm da dị ứng

CÁC NHÂN TỐ GÓP PHẦN GÂY BỆNH KHÁC

Có nhiều tác động khác có thể làm tồi tệ thêm các triệu chứng đang sẵn có, mặc dù chúng khác nhau ở mọi người. Bao gồm:

• Các loại thực phẩm và đồ uống (đáng chú ý là các sản phẩm bơ sữa, quả hạch, sò hến và rượu)
• Các chất gây dị ứng (phấn hoa và / hoặc bụi bẩn)
• Chất formaldehyde
• Các loại thuốc tẩy
• Áp lực
• Thiếu ngủ
• Đổ mồ hôi
• Hút thuốc lá 

KIỂM SOÁT CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA VIÊM DA DỊ ỨNG

Chất làm mềm da (còn được gọi là chất dưỡng ẩm) rất quan trọng để chăm sóc da và nên được sử dụng mỗi ngày không kể người bệnh đang ở giai đoạn bệnh hoạt động hay không hoạt động. Chúng bao gồm các dung dịch dưỡng, kem mặt, thuốc mỡi và sữa tắm, cung cấp dầu cho da, giúp da mềm, ẩm và được bảo về khỏi bị kích ứng. Chúng cũng giúp da không bị ngứa và làm giảm sự phát bệnh thường xuyên.

Vai trò của thuốc làm mềm da là để ngăn chặn bệnh Viêm da dị ứng bùng phát bệnh. Đây là phương pháp chăm sóc da căn bản.

Các thành phần chính của thuốc làm mềm da bao gồm:

• Các axit béo Omega-6 từ Dầu cây anh thảo và Tinh dầu nho. Chúng giúp nuôi dưỡng làn da bệnh trong khi bổ sung các hàng rào bảo vệ tự nhiên của da.
• Licochalcone A (chiết xuất từ rễ cây cam thảo). Đây là chất chống viêm tự nhiên và chống oxy hóa làm giảm các vết mẩn đỏ và giảm viêm da 

Sử dụng kem dưỡng ẩm mỗi ngày cho mặt của bạn khi bị bệnh Viêm Da Dị Ứng ở mặt

Các phương pháp điều trị da liễuCác phương pháp điều trị dùng thuốc, ví dụ như các loại dầu (thường chứa chất hydrocortisione), có thể kiểm soát các triệu chứng khi phát bệnh và giúp làm giảm sự viêm và ngứa da.
Chất Corticosteroids rất hiệu quả và có tác dụng nhanh trong việc làm bớt ngứa ở các trường hợp bệnh bùng phát nghiêm trọng. Tuy nhiên, đây không phải là lựa chọn lâu dài bởi vì sử dụng lâu có thể gây ra các tác dụng phụ. Chúng cũng không nên sử dụng trên các vùng da rộng và bị mất hiệu quả khi sử dụng liên tục.

Khi bạn cần dịu nhẹ triệu chứng nhanh, bạn có thể sử dụng chất hydrocortisone. Tuy nhiên được khuyên là không nên sử dụng lâu dài

Chăm sóc da hàng ngày cho da mặt bị mắc bệnh Viêm Da Dị Ứng

Cố gắng kiếm soát quy trình chăm sóc da hàng ngày bằng ngày ghi chú lại

• Nhiệt độ mát, đặc biệt là vào buổi tối, rất có ích bởi vì đổ mồ hôi có thể gây kích ứng và làm ngứa da.
• Các sản phẩm chăm sóc da cơ bản tốt nhất được bảo quản trong tủ lạnh, sử dụng các loại kem và dung dịch mát lạnh có thể làm da giảm bớt ngứa.
• Có thể trang điểm nhưng tốt nhất nên sử dụng các sản phẩm dành cho da nhạy cảm.
• Lịch ghi nhớ có thể giúp kiểm soát các loại thức ăn và đồ uống ảnh hưởng đến triệu chứng 

Cố gắng tránh khỏi áp lực và phải thư giãn – áp lực có thể gây ra các triệu chứng của bệnh Viêm Da Dị Ứng

• Các địa điểm nghỉ mát ở các vùng có khí hậu có thể chữa bệnh như North Sea, Atlantic, Dead Sea, Mediterranean Sea hay vùng núi cao có thể giúp ích.
• Các bài tập thư giãn như yoga và thiền có thể giúp làm giảm áp lực – một trong các nhân tố gây ảnh hưởng đến bệnh Atopic Dermatitis ở mặt.
• Khi xảy ra triệu chứng ngứa da, tốt hơn là nên vỗ nhẹ vào da thay vì gãi. Vỗ nhẹ nhưng không quá mạnh làm tổn thương da. Sau khi tắm, da thường bị khô nên lập tức dùng kem/ dung dịch dưỡng ẩm.
• Cắt ngắn móng tay của trẻ em và giũa để chúng không gãi gây nhiễm trùng da.
• Tránh các chất kích ứng da như là các miếng bọt biển thô ráp.